Gjergj Fishta
Von Gjergj Fishta, albanischer Franziskanerpater, Dichter und Übersetzer.
Ein patriotisches Gedicht das die Sichtweise der damaligen Albaner gegenüber den Türken zeigt:
Albanisch im alten gegischen Dialekt des 19./20.Jahrhundert /Shqip në dialektin të vjeter gegë :
NDIHMO ZOT SI M’KE NDIHMUE,
PESËQIND VJET KISHIN KALUE,
E TË BUKUREN KËTË MALËSI
TURKU E M’BANTE NDËR ROBËNI,
KREJT K’TU E LA NJË ERË N’GJAK,
FRYMËN TU JA N’ZAN N’JAKË,
E AS TU E LANË JO DRITË MË PARË,
RRIHE E MOS E LE MË KJARË,
MË I DHIMB MINË TË MUR.
MË I DHIMB GJARPRIT NËN GUË,
… PO PO, PESËQIND VJET KANË KALUE,
SË PA ZOT NA KEMË KENË N’SHUE,
E SHENDIHEM PA PAS PREJ KUJ,
GJTHMONË NGRI JEM MË GJINË T’HUJ,
E MË GJITH K’TA PRAPË GJALË SË GJALË,
ZHYTË DHE MYTË E DEL N’SALË.
SHUMË KUSH GOJËN PO E PATË HAPË,
KENË SHQIPËTAR MË I PËRÇAPË,
MË I PËRÇAPË E MË I PËRPI,
POR KUR KUSH SONË MUNDËT MË I KAPERDI.
NUK PO DIHET, JO SHQIPËTARI
MË ZAGACA NDESU ZHARI.
JO, … SHQIPËTARI GJALLË S’PËRPIHEJ,
E AS MË U SHKELË BESA S’PO LIHEJ,
KUR PO I MBUSHI MENDËJA VET,
NDASHTA M’BËSYN KRAJL EDHE MBRET.
…KËSHTU SHQIPËTARET, …
CILET MEZUES ISHIN ME NDEJ ROBË NEN CIJËLLT T’HUJ
PAGET VETA MË I LAG UJ,
E AS KURKUJ K’TO TROJET VETA
MOS MË JA BA MA TUNGATJETA.
NJË FJALË T’MADHE ÇUE JA KANË MBRETIT,
JO SË VEÇ ÇIKËNJASIT NUK E I LAJNË KUR PAGET VETA,
POR AS MBRETIT E STANBOLIT S’DUE MË JA BA MA TUNGATJETA.
SË KETË VEND, NUK PO E KISHTE FAL PËRENDIA PËR ÇERKEZ,
TURÇ, MANOVË LEKURA ZEZ.
POR PËR DO SOKOLA MALI Ç’ISHË SHQIPËTAR BOTA PO I QUETE,
PËR TA GËZUER AT DJALË MBAS DJALI DËR SI JETA MOS TU SHUETE.
AVDI PASHË MA KADALË,
MOS E THUEJ DYHER AT FJALË
SË PËR DINA, PËR IMANG,
BAJ SË TË KJAJ E ZEZA NANË.
TË BAJ SË KJAJ PA E GJELT TY NANA,
SË SHQIPËTARI KA DJEMTË SI ZANA
ÇË PËR MBRET E TROJA VETA
NUK I DHIMBËT GJAJA AS JETA.
KËTA MA T’PARËT JANË N’FUSHË MEJDANIT,
KËTA MA T’REPËT JANË N’BALË DUSHMANIT,
MARE VEDIT KUR SI LAMË PAKË SULM N’KRYE
E PA PAU NGA N’KAMP.
S’DRUE MË ME RRA NDERPRE TË THYESHME,
S’DRUE ME ZY KALLAJË TË R’MYSHME,
E KA DOÇË T’BIJE SHQIPËTARI
SHKON RRUFEJA TU E N’DES ZHARI,
PUSHKË E BESË NA LA I PARI,
POR S’KE FAJ, JO, SE ZANI ZI
AJ KADAL SI SE ERDHË PASHA TURÇELLI,
PSE, EDHE T’HUJ SOTË SHQIPËTARI
QIRI IMË KAMPË DO TË RRI ÇYÇARI
PONUE NEVE S’NA KA I PARI.
POR PO I LAMË NA ÇËTO FJALË,
NË VRANIN, ÇË UNË JAMË TU E DALË
ZUBAT K’NËJAZIT JANË DALË,
VEÇ TË I LYPË UNË DYZET VET,
DYZET VET POR DJËMTË TË LETË
ÇË TË VDESIN KUR ZATESIN,
E PO TË API BESËN E ZOTIT
SË PA U DJEG UNË FLAKË BAROTIT,
SKA MA U N’SHUE PËR GJALË VRANINA.