ANTISEMITIZAM U SRBIJI ZA VRIJEME DRUGOG SVJETSKOG RATA
Uoci Drugog svjetskog rata u Srbiji je bujao i razbuktavao se antisemitizam, pri cemu su glavni generator bili fasisticka stranka “Zbor” Dimitrija Ljotica i visoki crkveni velikodostojnici, kao i crkveni tisak. Ljotic je huskao srpsko pucanstvo ovakvim izjavama i pisanjem: “Eksploziv u srcu svome Jevreji upotrebljavaju za hriscanska drustva da ih razore i u propast bace. U svim domenima ljudskog zivota oseca se razorna delatnost jevrejskog duha”. Pa onda ovo: “Jevrejstvo pojavljuje se kao jedna drustvena i nacionalna opasnost, koje se treba sto pre oslobadjati”. Uzor i ideal za Ljotica bio je vodja Treceg Reicha i velicao ga je ovako: “Hitler je orudje promisla Bozjeg. Ali orudje koje se vise zaustaviti ne moze do potpunog ispunjenja postavljenog mu zadatka”. Veliki broj pravoslavnih svecenika bili su vrlo aktivni clanovi “Zbora”. Najistaknutiji medju njima bio je glavni ideolog pravoslavlja i antisemitizma u srpskoj crkvi episkop Nikolaj Velimirovic, koji je vec 1934. godine dobio od Hitlera odlicje. Vjerojatno u znak zahvalnosti on je 1935. u svojoj knjizici o sv. Savi pisao: “Mora se odati postovanje sadasnjem nemackom Vodji, koji je u XX. veku dosao na ideju Svetog Save i kao laik poduzeo u svom narodu posao koji prilici jedino svetitelju, geniju i heroju”. Nekoliko godina kasnije - 1939. - on javno propovijeda rasizam: “Mi smo ljudi arijevske rase, kojoj je sudba dodelila pocasnu ulogu... da plemena slabije rase i nize vere ne bi...”. U “Glasniku Srpske pravoslavne Patrijarsije” nisu bili rijetki slucajevi ovakvog pisanja o Zidovima: “Jevereji su neprijatlej lukav kao zmija i opasan”. U tom listu objavljene su i ove izjave ondasnjeg patrijarha Varnave, dane njemackim novinama 1937. godine: “Fuhrer vodi borbu koja sluzi na korist celom covecanstvu”, “Bog je poslao nemackom narodu jednog dalekovidnog ”Führera. Mi verujemo njegovoj iskrenoj reci". Nesto prije toga Varnava je nazvao sovjetsku vlast “zidovskom varalickom bandom”.
Njemacka je napala Jugoslaviju 6. travnja 1941. godine, a vec 12. travnja njena je vojska bez ikakve borbe usla u Beograd, napusten od jugoslavenske vojske i svih vlasti jos prvog dana rata. Bezuvjetnu kapitulaciju generali kraljevske vojske potpisali su 17. travnja.
Upravnik grada Beograda Milicevic na sam dan ulaska Nijemaca obavijestio je plakatom gradjane da je vec organizirana i naoruzana srpska policija. Nekoliko dana kasnije upravnik Beograda postao je (i ostao do kraja rata) Dragi Jovanovic, istovremeno i sef srpske policije, kasnije i sef srpske sigurnosti. Kakvu je neogranicenu vlast imala srpska policija dokazuje izjava esesovca generala Haralda Turnera samo mjesec dana nakon ulaska u Beograd: “Trudio sam se da narocitom brzinom uspostavim rad policiskog aparata. Danas izvrsnu vlast u srpskoj zemlji vrsi srpska policija i zandarmerija, kojoj je dato oruzje... unutrasnji odnosi regulisu se preko domacih organa, bez nemackog mesanja”. Sam Dragi Jovanovic u jednom izvjescu Gestapou kaze: “Na beogradsku policiju okupacione vlasti su se mogle uvek osloniti. Svoje zadatke Specijalna policija je obavljala s velikim elanom i uspehom kao nijedna druga policija u gradovima okupirane Evrope”. A 1946. godine, na sudjenju u Beogradu, dodao je i ovo: “Ti rezultati su bili bolji i veci nego rezultati i samog Gestapoa u Beogradu”.
Prva cetiri mjeseca na celu Srbije bio je Milan Acimovic sa svojim Savetom komesara, a onda je vlast preuzela srpska vlada generala Milana Nedica, bivseg ministra jugoslavenske vojske, pronjemacki i antisemitski orijentiranog. Zahvaljujuci zdusnoj suradnji svih srpskih vlasti i policije s Nijemcima, esesovac Harald Turner vec je sredinom 1942. godine izvijestio: “Srbija (je) zemlja u kojoj je pitanje Zidova i Cigana rijeseno”. Franz Rademacher iz nacistickog Ministarstva vanjskih poslova javio je: “Zidovsko pitanje u Srbiji nije vise akutno, sada samo preostaje da se rijese zakonska pitanja koja se ticu imovine”. Sef njemacke sluzbe sigurnosti u Srbiji A. Schafer pohvalio se: “Beograd - jedini veci grad Europe ociscen od Zidova, postao je ‘Judenfrei’. Podsjetimo na povijesnu cinjenicu: neslavno prvo mjesto u Europi u genocidu nad Zidovima Srbija je zauzela samo tri mjeseca poslije sastanka Reinharda Heydricha, sefa njemacke sluzbe sigurnosti, Heinricha Mullera, sefa Gestapoa i Adolfa Eichmanna, sefa specijalnog odjela za Zidove, odrzanog 20. sijecnja 1942. godine na jezeru Wansee kraj Berlina, kada je donijeta odluka da se (tek!) pristupi ”konacnom rjesenju zidovskog pitanja". Naime, posljednji Zidovi u logoru Sajmiste ubijeni su vec koncem travnja-pocetkom svibnja te godine...
Quelle Ljubica Stefan...
