Брза пруга покрај Вардар наместо трамвај?
За да се оформи трасата на трамвајот ќе треба да се затворат улични линии, што ќе го направи ваквиот превоз неефикасен, смета Константин Петрески, автор на студијата за подобрување на јавниот транспорт
Проектот за изградба на трамвај во градот претставува скапа и непотребна инвестиција, која ја гази времето и прашање е дали воопшто вреди да се реализира. На градот му треба транспорт за поврзување на двата краја со брза пруга, за да се намали сообраќајниот метеж и да се подобри економскиот развој. Ова се клучните поенти од истражувањето на Константин Петрески како дел од неговите магистерски студии на отсекот владини политики на универзитетот „Пекинг“ во НР Кина. Своите согледувања Петрески ги навел во посебна студија, која, како што вели, деновиве им ја испратил на централните и локалните власти во државата. Освен што е магистранд на најпрестижниот универзитет во Кина, Петрески е и претседател на младината на Светскиот македонски конгрес. Цел свет гради екстра-брзи и луксузни железници, над земја или подземни тунели, а ние се враќаме векови наназад и ќе градиме трамвај. Брзата пруга е многу поисплатлива и подобра за градот, вели тој специјално за нашиот весник.
Во проектот насловен “Вардарска брза пруга&рдљуо; што Петрески го предлага, трошоците за изградба се проценуваат од 12 до 16 милиони евра, од кои околу пет милиони евра се за поставување на шините, додека остатокот за набавка на возови и на станици. Оваа цена е 10 пати помала од најавените 160 милиони евра за изградба на трамвајот.
- Брзата пруга претставува железнички сообраќај во урбана средина напојуван од електрична енергија со голем капацитет на патници и голема транспортна брзина. Има три вида брзи пруги: подземна наречена метро, надземна и надземно поткачена. Трамвајот е исто така железнички сообраќај во урбана средина, но со помал капацитет на патници и со помала брзина на движење. Тој делумно или целосно учествува во сообраќајот, а брзата пруга се движи по посебна пруга. За да се оформи трасата на трамвајот ќе треба да се затворат улични линии или, пак, да се користи истата линија како и за другиот сообраќај, што ќе го направи трамвајот неефикасен поради веќе постојниот презаситен сообраќај, но и во двата случаја трамвајот мора да чека на семафори и раскрсници, како и другите учесници во сообраќајот. За разлика од тоа, вардарската брза пруга нема да затвора улични линии за тоа што пругата ќе поминува покрај кејот на Вардар - вели Петрески.
Според него, улогата за пренос на патниците на пократки дестинации веќе ја вршат автобусите, така што трамвајот претставува непотребна инвестиција. Во однос на почетните и крајните станици на пругата, Петрески нагласува дека во почетокот пругата би се протегала по должината на северниот кеј на Вардар, од железничкиот мост во Влае до Ново Лисиче. Таа би била долга 11 километри, со 13 станици, кои ќе бидат поставени во близината на мостовите преку Вардар поради достапност на дестинациите од двете страни на реката. Со брзата пруга од едниот до другиот крај на градот би се стигнувало за 17-20 минути, во зависност од приспособената брзина, која се движи од 70 до 100 километри на час, наспроти трамвајот, на кој за истата релација му се потребни од 35 до 45 минути во зависност од сообраќајот.
- Истата линија потоа може да се продолжи до Сарај и до Драчево. Градењето на вакви брзи пруги се одвива во фази, па не би било проблем во кое било време да се продолжи со трасата за да се опфати целиот град - вели Петрески.
Шински возила и на булеварите
Во однос на проектот за изградба на трамвај од градот велат дека со консултантите сé уште се работи на студијата за концесионирање. За идејата за изградба на брза пруга, наместо трамвај, тие сметаат дека на булеварските сообраќајници единствено е изводлив проект за трамвајски превоз.
- Сите заложби за воведување трамвај се во насока да се намали метежот во сообраќајот со воведување шински возила што ќе превезуваат многу патници брзо и безбедно. Со тоа би се намалил бројот на возила што учествуваат во сообраќајот, со што ефектот од трамвајскиот превоз ќе се согледа во намалениот сообраќаен метеж и намаленото загадување на воздухот од исчадувањето на фосилните горива - објаснија од градот.
Нов трамвај само во Мароко
Градовите во развој и современите метрополи градат брзи пруги како најефикасен вид транспорт. Трамвајот е претходник на брзата пруга. Една неодамнешна студија покажа дека Минхен, кој има околу два милиони жители, има најдобар јавен транспорт во Европа, токму поради брзата пруга. Минхен има и неколку кратки линии за трамвај, во стариот дел од градот, но тие постојат од 1876 година и сраснале заедно со градот како дел од неговата архитектура. Сепак тие партиципираат само околу 15 проценти од целокупниот јавен транспорт, објаснува Петрески. Генерално, секаде во светот се градат брзи пруги, а трамваите само се модернизираат доколку веќе постојат, но никаде не се градат нови. Исклучок е градот Казабланка во Мароко, каде што се изгради нов трамвај пред околу една година, но досегашните заклучоци на тамошните аналитичари се дека тој не го решил сообраќајниот метеж во градот и се оценува како целосно промашена инвестиција, додава тој.
Автор: Александра Денкоска
