Hele Amasra'nın Türk halkı ile iskânı, doğrudan doğruya Fatih devrine ve
Fatih vakfına dayanmaktadır. Bartın ve yöresi ağızları üzerine yayınladığımız birinci makalemizde Amasra'nın Türkler eline geçmesinden sonra, Fatih'in, buranın Türk ve müslüman olmayan ahalisini İstanbul'a aktarıp, yerine Kastamonu ile Safranbolu arasındaki Eflani kalesi sakinlerini getirip yerleştirdiğini tarihî kaynakların kaydetmekte olduğuna işâret etmiştik.
Amasra yerlileri arasında yaptığımız incelemeler bizi bu konuda daha geniş sonuçlara
ulaştırmıştır. Gerek kökleri belli eıı eski ailelerin ifâdesinden, gerek incelediğimiz en eski tapu kayıtlarından anlaşılmaktadır ki, Fatih, Sinop kalesini
almadan önce ele geçirdiği Amasra'yı Türk halkı ile iskân edebilmek için buraya getirdiği Eflani kalesi sakinlerinden başka, ordusunda bulunan Bolu Kastamonu arasındaki bölgeden gelme Safranbolu, Daday, Azdavay ve Eflâni'li
kimseleri de azad ederek, Amasra sınırları irindeki belirli yerleri ekip biçmeleri
için kendilerine harp ganaimi olarak vermiş veya vakfetmiştir. Bu sebeple
Amasra halkı uzun bir süre vergiden bile muaf tutulmuştur. Sonradan kız
alıp vermekten başlayarak türlü sosyal münasebetler ve gelişmeler dolayısiyle
Amasra'ya yakın köyleı halkından gelip yerleşenler de olmuştur.
